در آزمایشگاه‌های شیمی انواع مختلفی از مواد شیمیایی وجود دارند که برخی از آن‌ها سمی و برخی غیرسمی هستند. مواد شیمیایی آزمایشگاهی می‌توانند اسیدی و بازی هم باشند. اسید فسفریک و اپتیکال برایتنر از ترکیبات شیمیایی هستند که مصارف و کاربردهای مختلفی دارند.
به گزارش ایسنا بنابر اعلام نشریه علمی جهان شیمی فیزیک، کاربرد اپتیکال برایتنر در صنایع رنگ رزی و تولید مواد شوینده و... دیده می شود. اسید فسفریک نیز از پرمصرف ترین مواد شیمیایی در صنعت محسوب می‌شود که در صنایع غذایی به ویژه در تولید نوشابه‌های گازدار نیز استفاده می‌شود.
اسید فسفریک چیست؟
اسید فسفریک که با فرمول شیمیاییH۳PO۴ شناخته می شود، اسیدی ۳ ظرفیتی است. این ماده با نام ارتوفسفریک اسید نیز شناخته می‌شود. کاربرد اسید فسفریک در صنایع مختلف وجود دارد. از بین اسیدها بعد از اسید سولفوریک، بیشترین میزان تولید در جهان مربوط به اسید فسفریک می‌شود. این ماده شیمیایی آزمایشگاهی پرمصرف به عنوان ماده اولیه جهت تولید ترکیبات دارویی، کود شیمیایی کشاورزی و سموم، فرآورده‌های غذایی و مکمل غذای دام و طیور و... استفاده می‌شود. توجه شود که این ترکیب به دو نوع خوراکی و صنعتی طبقه‌بندی می‌شود.
خواص اسید فسفریک
این اسید به دلیل خواص غیرسمی و اسیدیته ملایمش کاربردهای زیادی دارد. این مواد شیمیایی آزمایشگاهی در مواد معطر و طعم دهنده موادغذایی، انواع نوشیدنی، محصولات دندان پزشکی، ... استفاده می‌شود.
کاربرد اسید فسفریک
در ادامه برخی از مهمترین موارد کاربرد و دلایل خرید اسید فسفریک را بررسی می‌کنیم.
کاربرد اسید فسفریک در صنایع غذایی
از اسید فسفریک خوراکی، جهت اسیدی نمودن غذا و نوشیدنی هایی مانند انواع نوشابه‌ها استفاده می‌شود. در واقع اسید فسفریک به هر ماده غذایی که اضافه شود طعم ترشی به آن می‌دهد.
سایر کاربردهای غذایی
به عنوان تقویت‌کننده طعم
شفاف کننده
نگهدارنده
ماده اسیدی
کاربرد اسید فسفریک در کشاورزی و دامپروری
کود اسید فسفریک، یک ماده موثر در رشد گیاهان است و از آن ها در برابر آلودگی‌های قارچی و کپکی محافظت می‌کنند. اگرچه اسید فسفریک در گیاهان شکسته و تجزیه نمی‌شود، اما میزان مصرف این اسید باید به دقت کنترل شود. اسید فسفریک در مکمل غذایی که به گاو و طیور داده می‌شود نیز وجود دارد.
برخی از کاربرد صنعتی اسید فسفریک
۱. تنظیم نمودن pH در محصولات بهداشتی
۲. استفاده به عنوان ماده ضد زنگ جهت اسیدشویی
۳. کاربرد در پیل‌های سوختی به عنوان الکترولیت
۴. کاربرد به عنوان الکترولیت در ژنراتورهای اکسی هیدروژن
۵. استفاده در کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا به عنوان جز فاز متحرک
۶. استفاده از آن برای تولید کربن فعال به عنوان عامل اکسیدکننده شیمیایی
اپتیکال برایتنر
اپتیکال برایتنر که با نام «سفید کننده نوری» هم شناخته می‌شود، از مواد شیمیایی آزمایشگاهی با نام تجاری OB۱ است. از خواص اپتیکال برایتنر این است که سفیدکننده‌ای مقاوم در برابر حرارت و مواد شیمیایی است. به طور کلی روشن‌کننده‌های نوری یا اپتیکال برایتنر گروهی از مواد شیمیایی آزمایشگاهی هستند که قادرند نور را در ناحیه غیرمرئی و در بخش فرابنفش جذب نمایند. این ترکیبات در نهایت، نور در ناحیه مرئی را با طیف مشخص از خود نشر می‌دهند.
اپتیکال برایتنرها در انواع کاغذ و پارچه و ظروف بسته‌بندی و سفیدکننده‌های شیمیایی استفاده می‌شوند. این ماده به بالا رفتن میزان انعکاس نور سفید کمک نموده و باعث براق‌تر دیده شدن لباس‌های روشن می‌شود. در صنایع تولید کاغذ نیز از اپتیکال برایتنرها جهت شفاف و روشن‌تر کردن صفحات کاغذی استفاده می‌گردد. در فرآیند رنگرزی، پس از ایجاد رنگ روی پارچه، از اپتیکال برایتنر برای کم کردن رنگ‌های مایل به زرد و نارنجی و براق‌تر نمودن ظاهر پارچه استفاده می‌گردد.
اپتیکال برایتنر با نام‌های زیر شناخته می‌شود:
روشن کننده نوری
اپتیکال وایتنر
فلوئورستنت برایتنر
فلوئورستنت اپتیکال برایتنر
خواص اپتیکال برایتنر
بهبود رنگ و ظاهر پلاستیک‌ها با کاهش زردی
افزایش سفیدی و براقیت محصول
کاهش رنگ زرد در پلیمر
بهبود ظاهر محصولات تولید شده با مواد بازیافتی
دوز مصرف پایین
مقاومت حرارتی بالا
اپتیکال برایتنر آبی
سخن آخر
مواد شیمیایی تنوع و کاربردهای فراوانی دارند لذا که باید کاربرد صحیح این ترکیبات را شناخته و از آن‌ها به درستی استفاده نمود. هر یک از ترکیبات علاوه بر فواید ارزشمندی که دارند می‌توانند در صورت استفاده غلط منجر به بروز عوارض خطرناکی شوند.